Wow, wat een land is het, China! Waar moet je beginnen als cultuurliefhebber? Eerder al schreef ik over de eerste week van onze rondreis door China: waarbij we vooral door Shanghai en Beijing reisden. Echter, gedurende de tweede week wilden we nog meer van het land zien en besloten we van Beijing naar Pingyao, Xi’an en Chengdu te reizen. Dat is een route van 1800 kilometer hemelsbreed. En dat lijkt een enorme afstand, maar reizen met de hogesnelheidstrein in China is heel effectief, lees daar meer over in mijn artikel vol met tips voor een eerste reis naar China.
Wanneer je van Pingyao naar Chengdu reist, kom je nog veel meer hoogtepunten tegen van dit enorme land. Zoals bijvoorbeeld de panda’s in Chengdu, de enorme Boeddha van Lè Shan of de heilige berg Huashan. Ga je mee op het tweede deel van onze rondreis door China?
Eén van de hoogtepunten van een rondreis door China: de ommuurde stad van Pingyao
De kans is groot dat je het terracottaleger in Xi’an wilt zien. En onderweg van of naar Beijing kom je dan eigenlijk langs Pingyao. En ja, het is zeker de moeite waard om hier uit te stappen. Waarschijnlijk heb je nog nooit gehoord van deze Chinese stad met 0,5 miljoen inwoners. Tot begin jaren 90 van de vorige eeuw kwamen hier eigenlijk nooit buitenlandse toeristen in de stad. Totdat bezoekers aan de nabijgelegen Shuanglin tempel erachter kwamen dat er achter de imposante stadsmuren een bijzonder goed geconserveerd stadje lag: Pingyao. De tempel hebben wij overigens nooit bezocht, want ik denk dat er bijvoorbeeld in Beijing al indrukwekkendere tempels te bezoeken zijn.
Maar Pingyao hebben we dus wel bezocht. En inderdaad, tijdens de rest van onze rondreis door China zijn we nergens zo’n intact historische stad als Pingyao tegengekomen. De hutongs van Beijing zijn ook mooi, maar toch kleiner. Want de stadsmuren van Pingyao zijn zo’n 6 kilometer lang en daarbinnen is het één en al historische stad. Met een rondwandeling over de 10 meter hoge muren zie je het Chinese leven zoals het vroeger was. Inclusief de bergen steenkool die nog gebruikt worden om de huizen te verwarmen, wat een merkwaardige geur geeft. Ja, de stadsmuren van Xi’an zijn zo mogelijk nog indrukwekkender. Maar hier liepen we op een zonnige ochtend eind oktober helemaal alleen.
De echte attractie van Pingyao? De sfeer!
Verder vind je binnen de stadsmuren onder andere een Confucius tempel, met het oudste gebouw in de stad uit 1163. Of de tempel van de stadsgod met merkwaardige beelden waarin het vagevuur behoorlijk grafisch afgebeeld wordt. Of de eerste bank waar cheques in China werden uitgegeven en waar je nu een museum vindt. Maar de echte attractie van Pingyao is het struinen door de historische autovrije straten van deze stad. Zeker ’s avonds: wanneer de meest toeristische straatjes met lampionnen worden verlicht. Maar ook overdag wanneer je verse keelpastilles bij een kraampje haalt. Of eindelijk eens de worstjes op een stokje besteld waar je alle Chinezen mee ziet lopen. Die laatste zijn overigens smerig! Misschien was dat eindelijk hondenvlees, bleh!
In Pingyao sliepen we overigens binnen de stadsmuren in het Cheng Jia Hotel. Een heerlijk hotel met aandacht voor historische details. Wel wat harde bedden, maar daar houden Chinezen van. Helaas waren we er ook maar 1 nacht, want we moesten keuzes maken. In Pingyao kun je gerust twee nachten slapen. Kun je mooi wel naar die ene tempel.
Nog een hoogtepunt van een rondreis door China: Xi’an en het terracottaleger
Toen ik wist dat we eindelijk naar China gingen, stond één ding hoog bovenaan mijn verlanglijstje: het terracottaleger. Na zoveel documentaires te hebben gezien, sprak dit ontzettend tot mijn verbeelding. Nu is dit niet de enige attractie die je in Xi’an vindt, dus trek minimaal 2 dagen uit voor deze stad. Aan het einde van de laatste dag namen wij de nachttrein naar Chengdu. Maar ik had nog wel meer willen zien van Xi’an. Xi’an was ooit het Oostelijk startpunt van de zijderoute, en met 84km2 oppervlak en 1 miljoen inwoners was dit ten tijde van de Tangdynastie de grootste stad op aarde (dat is in de 7e tot en met de 10e eeuw). Veel te zien dus. Ik neem je nu in ieder geval mee naar de hoogtepunten van Xi’an: zoals een ander, veel onbekender terracottaleger, een heilige taoïstische bergketen, de stadsmuren, de avondmarkt en de wilde gans pagode.
Het terracottaleger van Xi’an
Oh, wat een cliché om hiermee te beginnen. Het terracottaleger. Want wow, wat is dit indrukwekkend! Meer dan 2000 jaar staan deze mens-grote beelden al te waken over het graf van hun keizer. Er zijn maar liefst drie groeves. In de grootste zitten naar schatting 6000 soldaten. Waarvan je er 2000 ziet, sommigen met paarden, in de overkapping ter grote van een ruime vliegtuighangaar. Dan zien ze er ook nog eens allemaal anders uit. Hun gezichten zijn geschilderd, al zie je dat bij de meesten niet, omdat de verf in de maanden na de opgraving verbleekt. Eén van de redenen dat ze het opgraven vertragen in de hoop daarvoor een oplossing te vinden.
De keizer voor wie dit alles gemaakt is? Qin Shi Huang. De Chinezen kijken met veel bewondering naar hem, omdat hij de keizer is die aan de wieg stond van het huidige enorme China. Of de bevolking destijds zo blij met hem was, valt te bezien. Aan zijn praalgraf werkten duizenden slaven mee. En het wordt gezegd dat sommige van de werklieden die de details van zijn mausoleum kenden met hem begraven zijn. Na zijn dood is alles waarschijnlijk geplunderd en in de fik gestoken. En door sommigen wordt gezegd dat dat wraak was voor zijn bewind van terror.
Praktische info: Bezoek de groeven in omgekeerde volgorde
Maar alsof dat nog niet indrukwekkend genoeg is kun je ook nog naar groeve 2 met zo’n 1300 iets hoger geplaatste strijders en paarden en groeve 3 met 72 strijders, vaak iets hoger geplaatste officiëren met hun paarden. Hiervan wordt gezegd dat dit het hoofdkwartier is. Er wordt wel aangeraden om de groeves omgekeerd te bezoeken, omdat de eerste qua afmeting enorm indrukwekkend is. Maar wij huurden ter plaatse een gids en die houdt helaas de officiële volgorde aan. Maar ze was haar salaris waard in kennis. Behalve dan dat we van haar verplicht naar de officiële souvenirwinkel moesten waar ze ons een levensgrootte terracottastrijder wilde aansmeren. Nouja, er worden nog steeds opgravingen in het gebied gedaan. Zo zijn er ook pits gevonden met een bronzen strijdwagen en met acrobaten. Wie weet worden deze ook ooit opengesteld voor publiek.
Verder zijn we op eigen gelegenheid naar de tombe gegaan. We hebben een taxichauffeur gehuurd voor een dag, omdat we namelijk ook nog naar de tombe van de keizer Jingdi wilden. Die taxichauffeur hebben we gevonden door er eentje aan te houden op straat. Hij had gelukkig goede vertaalapps waarmee we hem voor de hele dag konden vragen. We hebben de tombe zelf trouwens niet bezocht. Deze ligt onder een heuvel buiten het terrein. We zijn er met de taxi langs gereden. Maar de tombe is nog steeds niet geopend, omdat er legendes zijn over rivieren en meren van kwik en boobytraps. En de 700.000 werkers die 38 jaar aan de tombe hebben gebouwd schijnen mee begraven te zijn om de geheimen tot in het graf mee te nemen. Je kunt de heuvel dus alleen beklimmen. Achteraf heb ik spijt dat we dat niet hebben gedaan. Want de tombe spreekt tot de verbeelding en roept nog steeds veel vragen op. Hoe cool was het geweest om daar toch even bovenop te hebben gestaan?
De tombe van keizer Jingdi
Arme keizer Jingdi. Of verstandige keizer Jingdi? Hij heeft ook een praalgraf. Maar dan in veel bescheidener afmetingen en met een veel bescheidener bezoekersaantal. In het mausoleum liggen ook zo’n 50.000 terracottapoppetjes. Maar doordat deze veel kleiner zijn, waren er minder slavenarbeiders en andere middelen nodig om dit graf te maken. En geen enorm leger in dit graf, maar het dagelijks leven werd afgebeeld. Dienaren, gedomesticeerde dieren en eunuchs zitten onder andere in dit graf. Doordat de poppetjes geen armen meer hebben, en ook niet de mooie kleertjes waarmee ze begraven zijn, lijkt dit ondergrondse graf vol met macabere voodoopoppetjes.
Heb je iets meer tijd in Xi’an, dan zou ik dus ook zeker deze tombe bezoeken. Doordat keizer Jingdi beïnvloed werd door de taoïsten was hij in tegenstelling tot Qin Shi Huang bezig met het verbeteren van het leven van zijn onderdanen door de belastingen te verlagen, diplomacy in te zetten in plaats van een enorm leger en verbeterde zelfs de straffen aan criminelen. En dat merk je dus ook in het contrast tussen de tombes. Overigens zijn er in de omgeving van Xi’an nog veel meer keizerlijke tombes te vinden. Voor wie daar van houdt. Maar deze twee schijnen toch wel de aanraders te zijn.
Letterlijk hoogtepunt van de reis: de Taoïstische Berg Hua Shan
Wij kozen ervoor een ander Taoïstisch hoogtepunt van onze rondreis door China te bezoeken: de taoïstische berg Hua Shan. Eén van de vijf mythische bergen van het Taoism. Waar vroeger kluizenaars, wijzen en mystici woonden waarvan gezegd werd dat ze konden vliegen. Nouja, tegenwoordig kun je met de cabinelift omhoog. Dat wil niet zeggen dat er nergens in dit gebied meer uitdagingen te vinden zijn voor thrillseekers. Zoals de Blue Dragon Ridge: 530 treden brengen je onder een hoek van 45% graden 500 meter hoger, met afgronden aan beide zijden van de trap. Tegenwoordig dus een relatief veilige trap, maar vroeger vonden heel wat bedevaartgangers hier hun eind. Voor de echte adrenalinejunks is er bij de zuidelijke piek ook een plankwalk boven een afgrond. Misschien heb je daar wel eens video’s van gezien? Mij werd dat te gek en helaas was het weer ook te slecht. Grote delen van de toppen begonnen in de regenwolken te verdwijnen toen het later werd.
Wel keken we onze ogen uit bij de overweldigende natuur. Of bij alle rode gebedslintjes bij de Golden Locks Pass. Vanaf daar liepen we nog een stukje richting de zuidelijke piek en besloten daar om te keren en af te dalen naar plekken met hopelijk meer zicht.
Praktische informatie over Mount Hua Shan
We organiseerden ook deze dagtrip zelf: we namen een hogesnelheidstrein (van te voren gereserveerd) vanuit Xi’an naar Hua Shan-stad. Met die trein doe je er ongeveer 40 minuten over. Vanaf het treinstation namen we een taxi naar het bezoekerscentrum. Vanaf daar wordt je met een bus naar de kabelbaan vervoerd. Dan kun je de berg ook op klauteren. Maar dat is vrij intensief en alleen geschikt voor geoefende wandelaars, terwijl wij de Chinese muur nog in de benen hadden. Toen wij er waren begon het dus bovendien steeds harder te regenen, waardoor de kabelbaan de meest veilige optie was. We zijn bovendien eerder terug gegaan vanwege het slechte weer en dus het slechte zicht. Op het station van Hua Shan konden we met handen en voeten onze treinkaartjes gelukkig omruilen voor twee treinen eerder. Ben je nu een echte berggeit of wil je de steden van China afwisselen met indrukwekkende natuur? Blijf dan tijdens jullie rondreis door China een nachtje slapen op de berg. Helaas schijnt de kwaliteit van de accommodaties niet al te best te zijn.
Je hoeft geen heel geoefende wandelaar te zijn wanneer je met de cabineliften omhoog gaat en ook geen luxe wandelschoenen te dragen, maar zorg wel voor schoenen met goede grip. Want eind oktober was het hier gewoon erg herfstig Nederlands weer. Vergeet dus ook je regenjas of waterdichte jas niet.
De stadsmuren van Xi’an
Wow, de stadsmuren van Xi’an waren de meest indrukwekkende stadsmuren die ik tijdens onze rondreis door China heb gezien. Deze zijn 12 meter hoog en 12 tot 14 meter breed. En dat over een lengte van 13,7 kilometer. Wil je de stadsmuren volledig rond gaan, is het makkelijker om fietsen te huren. Of doe zoals ons en wandel gewoon een deel van de muur. Deze muren waren een stuk drukker bezocht dan die van Pingyao, ondanks het mistroostige weer. Vanaf deze muren zie je dat Xi’an meer een smeltkroes is van oud en nieuw. Deze stadsmuren zijn dan ook gebouwd in de 14e eeuw. De stadsmuren ten tijde van de Tang-dynastie omvatte een gebied 7 keer groter dan het huidige. En de volgende attractie lag dan ook ooit binnen die stadsmuren, maar nu ruim erbuiten.
Big Goose Pagode
De Big Goose Pagode is een ander hoogtepunt van een rondreis door China en dan met name van Xi’an. De pagode is meer vierkant dan rond en is daarmee één van de zeldzame voorbeelden van de Tang-stijl. En komt dus uit de 7e eeuw na Christus. Toen het nog binnen de stadsmuren lag. Prachtig verlicht en aan het einde van een plein vol fonteinen en verlichting. Helaas hadden we op de heenweg hier naartoe al veel last van verkeersopstoppingen. En omdat we onze nachttrein naar Chengdu niet wilden missen, besloten we niet het terrein van de pagode zelf op te gaan. Achteraf waren we alsnog ruim op tijd voor onze nachttrein. Maar we wilden het risico toch niet nemen.
De Drum toren, de Bell toren en de avondmarkt
Heb je het al door? Ik heb nog weinig bezienswaardigheden genoemd binnen de imposante stadsmuren van Xi’an. En dat is niet helemaal terecht. Want net als in Beijing hebben ze hier een Bell-toren en een Drum-toren, waarmee in vroeger tijden dag en nacht werden gemarkeerd. Aangezien we overdag veel op pad waren, hebben we deze torens ’s avonds gezien, wanneer ze prachtig werden verlicht. De Bell-toren ligt midden op een ontzettend druk kruispunt, en is dan ook alleen te bereiken via de voetgangerstoren die eronder door loopt. En als je ’s avonds toch in Xi’an bent, ga dan vooral ook naar de kleurrijke avondmarkt richting de Islamitische wijk, waar restaurants hun waren uitstallen. Veel voedsel op een stokje, maar ik ben niets vreemds tegengekomen. Overigens was het ook hier zo regenachtig, dat we er uiteindelijk voor kozen om toch lekker binnen te eten. En op te warmen met een warme choco bij de Starbucks…
Praktische informatie over Xi’an
Is het in Xi’an een must om binnen de stadsmuren te overnachten. Niet per se, want omdat de ommuurde stad zo groot is en niet alleen maar uit historische gebouwen bestaat. Toch is er wel veel actie binnen de stadsmuren. Wij sliepen dan ook bij het Left Art Fashion Hotel. Let op: dit hotel ligt wel degelijk binnen de stadsmuren,op loopafstand van de Bell Toren en het metrostation. Echter zijn er twee adressen van dit hotel bekend. Omdat wij hierdoor in de war raakten, besloot het personeel van het hotel ons op te halen van het treinstation. Maar het adres wat je bij Booking.com vind, is het juiste. Onze kamer had een bad en dat was wel fijn omdat we zo vaak zijn natgeregend tijdens onze drie dagen in Xi’an en omgeving. Het ontbijt was lekker Chinees, behoorlijk hartig dus!
Panda’s kunnen niet ontbreken tijdens een rondreis door China, toch?
We sloten onze rondreis door China af in Chengdu. Hometown of the panda. Maar dat is niet het enige wat je hier kunt zien. Ik neem je mee naar nog twee onvergetelijke ervaringen in Chengdu. Want ondanks dat Chengdu niet echt een mooie stad is, zeker niet na de voorgaande ervaringen in China, hoef je jezelf hier niet te vervelen met 14 miljoen anderen. En mocht je nog tijd over hebben, breng dan vooral een bezoekje aan People’s Park: voor een kopje thee bij één van de vele theehuizen, om oudere stelletjes te zien dansen en kinderen tekenles te krijgen. Het echte Chinese leven speelt zich af in het park. En mocht je daarna nog energie over hebben: sluit dan af tussen de vele studenten en expats in de bars rond Jiuyan Bar Street, liefst natuurlijk met een hippe cocktail aan één van de vele bars aan het water.
Maar eerst: de panda’s van Chengdu
De makkelijkste manier om panda’s te zien is in het non-profit Giant Panda Breeding Research Base in Chengdu. Normaal ben ik geen voorstander van dierentuinen, omdat ik ze niet zo fijn vind voor de dieren. Maar aangezien ze hier als doel hebben om de panda voor uitsterven te behoeden, vooruit dan maar. Het voordeel dat we hier in de herfst waren, was dat we ook schattige baby-panda’s achter glas hebben gezien. En dat de panda’s niet op het heetst van de dag naar binnen verdwijnen om af te koelen. Wat veel panda’s hebben we gezien: etende panda’s, spelende panda’s en luierende panda’s.
Naast de reuzenpanda’s hebben ze hier ook schattige rode panda’s. En niet alleen de panda’s zijn leuk om te bezoeken, het park is ook prachtig aangelegd met onder andere bamboebossen. Heerlijk om een paar uurtjes doorheen te lopen. Hier naartoe hebben we wel een dagtrip geboekt. Niet omdat je niet prima zelfstandig naar dit centrum zou kunnen. Maar omdat we dit tijdens de ene dag die we in Chengdu hadden, wilden combineren met een bezoek aan de Boeddha van Le Shan. De tour naar de panda’s en de boeddha van Le Shan duurt namelijk echt de hele dag en kost ongeveer €65,- per persoon. Mocht je de tijd hebben, dan zou ik het zelf organiseren. Maar dan zou ik ook proberen de panda’s in het wild te zien. Hoe moeilijk dat ook is.
De grootste Boedhha van de wereld kan niet ontbreken tijdens je rondreis China: Le Shan
De grootste Boeddha van de wereld kijkt uit over de plek waar drie rivieren samen komen. In 731 hoopte een monnik dat het bouwen van dit 71 meter hoge beeld dit een minder gevaarlijk punt voor schippers zou maken. Dit beeld staat op de Unesco-Werelderfgoedlijst en terecht. Want alleen zijn oren zijn al 7 meter. De constructie duurde 90 jaar. En was heel effectief, want het aantal ongelukken verminderde. Maar dat kan ook komen doordat de rotsblokken die tijdens uithakken in de rivieren vielen, de loop veranderden.
We hadden natuurlijk een tour geboekt om via trappen bij de Boeddha omhoog te lopen: dat leek ons het meest indrukwekkend. Helaas heeft de gids dat veranderd naar een boottrip: ik denk dat het de minste tijd kostte voor hem. Een boottrip heeft dan wel weer als voordeel dat je de Boeddha als een geheel kunt zien.
Het laatste hoogtepunt van een rondreis door China: Sichuan Opera
Sichuan Opera bestaat al meer dan 250 jaar en wijkt af van de reguliere Chinese opera, doordat er meer een verhaal wordt verteld. Of je dat verhaal helemaal begrijpt is een tweede. Want ondanks dat er deels een lichtkrant meeloopt met een Engelse vertaling, is die erg gebrekkig. Desalniettemin is het een spektakelstuk: een klucht met veel acrobatiek, Chinese zang en als spektakelstuk de ‘face changing’ waarbij de performers in een flits hun maskers of die van hun poppen vervangen. Dit kan ik niet echt uitleggen, je moet het zelf zien om het te geloven. Wij hadden natuurlijk tijdens onze ene dag in Chengdu geen tijd om zelf achter kaartjes aan te gaan. Dus die werden geregeld door de gids van onze tour. Je kunt ook fysiek zelf kaartjes halen bij Shufeng Yayun Teahouse, maar je kunt ze niet via een website reserveren. Dus mocht je hiervoor geen tijd hebben, raad ik je aan dit toch via een touroperator te doen.
Praktische informatie over Chengdu
Aangezien Chengdu niet per se een heel gezellig stadscentrum heeft, sliepen wij in The Hotel Zen Urban Resort. Dat was een prima hotel. Al hebben we er niet veel van meegemaakt. Wel op de eerste dag, toen we moesten bijkomen van ons avontuur in de Chinese nachttrein tussen Xi’an en Chengdu. In Chengdu hebben we ook relatief veel per taxi gedaan.
Ook een rondreis naar China?
En, heb ik je kunnen inspireren om ook een rondreis naar China te maken? Of ga je liever op een georganiseerde rondreis naar China? Ik ben benieuwd wat je van het land vindt. Laat je me het hieronder weten?
Ik vond het terracottaleger ook heel bijzonder en de pandaberen in Chengu zijn gewoon te schattig. Had niet verwacht dat ik het zo leuk zou vinden.
Ja lief he, die pandaberen. Vooral de pups!
Ik vond china echt fantastisch. Maar ik vond het Terracottaleger dan weer helemaal niks, dat viel zo tegen. Een grote kermis attractie hebben ze ervan gemaakt. De pandaberen in Chengdu had ik ook graag willen zien, daar kom ik graag nog eens voor terug!
Ik begrijp wel wat je bedoelt Linda. Ik vond het terracottaleger wel erg mooi. Maar inderdaad, het is haast onmogelijk om niet in de souvenirshop te komen waar ze je het liefst een levensgrote warrior aansmeren…