Eerder vaarden we al de Friese Elfstedentocht. Een avontuurlijke belevenis voor ons, zo zonder vaarbewijs en ervaring. Echter, toen waren de musea en restaurants gesloten. Waaronder het Eise Eisinga Planetarium waar ik heel graag heen wilde. Tijd dus voor weer een weekendje in Friesland. Vier Elfsteden bezoeken in twee dagen tijd: Hindeloopen, Harlingen, Bolsward en Franeker. Én heel wat leuke bezienswaardigheden, activiteiten en restaurantjes ontdekt. Onder andere in de Friese streek ‘De Greidhoeke’, en dat onder leiding van een gids die veel over dit gebied kon vertellen. Lees onderaan dit artikel meer over onze gids. Ik neem je eerst mee naar één nachtje Friesland en vier steden.
1. Start je weekendje Elfsteden bezoeken in Hindeloopen
Een goed startpunt voor je weekendje Elfsteden bezoeken is Hindeloopen. Al is het maar omdat dit charmante en historische stadje een heus Schaatsmuseum heeft… en wat hier centraal staat? De Elfstedentocht natuurlijk!
Het schaatsmuseum in Hindeloopen is een must voor ieder bezoekje aan de Elfsteden
Het hoort er natuurlijk wel bij: het bezoeken van het schaatsmuseum in Hindeloopen om meer te leren over de Elfstedentocht. Hier vind je meer informatie over de tocht der tochten, de winnaars door de jaren heen en displays met schaatsen door de eeuwen heen uit verschillende landen. En zelfs een verloren teen. In het schaatsmuseum kun je ook meer leren over Hindelooper klederdracht en de typische Hindelooper schilderkunst. Die laatste kun je ook in de museumshop kopen. En in het museumrestaurant kun je lekkere pannenkoeken eten.
Wandel door Hindeloopen met een gids
Onder leiding van gids Baukje liepen we door Hindeloopen en wat wist zij veel te vertellen. Dat was nog wat anders dan ons vorige bezoek toen alles gesloten was, activiteiten niet mogelijk waren en we maar op eigen houtje door de stad liepen. Nu begreep ik waarom, het uit de 8e eeuw stammende, Hindeloopen zo heet (voor een clue: kijk boven de deuren van de kerk). Verder zagen we het tiny house avant la lettre van de schippersvrouw die zodra haar man de zee op ging in een kleiner huisje ging wonen zodat ze niet zoveel hoefde te poetsen. Met al die schippers was de connectie met Amsterdam groot: zo heeft Hindeloopen bijvoorbeeld ook een Kalverstraat.
In Hindeloopen ontdekten we de eerste fontein: alle 11 Elfsteden hebben een fontein om te ontdekken. In Hindeloopen bestaat deze onder andere uit een enorm gewei.
Ook hoorde we het gruwelijke verhaal over Ame Gijs, een historisch horrorverhaal waardoor kinderen er vroeger wel voor op pasten dichtbij één van de vele kanaaltjes in dit mooie stadje te komen. Ook nog leuk in Hindeloopen? Een visje eten in de haven en shoppen bij de leuke speciaalzaakjes die je hier vindt. Zoals Chocolaterie Koldewijn, met de inrichting van een oud-Hollands snoepwinkeltje.
2. Bezoek ook Elfsteden-stad Harlingen met een gids
Van het grotere Harlingen zagen we de vorige keer al meer dan de veerbootterminal naar Vlieland en Terschelling. Maar nu met lokale gids Wietske zagen we nog meer van deze historische stad. In het havengebied toonde ze ons unieke overnachtingsplekjes. Wat denk je van slapen in een vuurtoren, kraan, trechter, reddingsboot en er komt ook een verbouwde treinwagon. Hier overnachten op zo’n bijzonder plekje met dat prachtige uitzicht staat echt wel op mijn bucketlist. In de haven ontdek je, als je goed oplet, de tweede fontein van de Elfstedentocht. Zal ik verklappen wat het is, of wil je dat zelf ontdekken?
Bij het bezoeken van de Elfsteden kom je natuurlijk automatisch langs Harlingen. Maar deze stad heeft zoveel historie dat een langer bezoek aan deze stad zeker de moeite waard is. Ook liet de gids ons streetart zien en ook daar is een heuse route van in Harlingen. Tot slot eindigden we hier met koffie en wat lekkers bij restaurant Levels in Harlingen. Ook een aanrader.
3. Bezoek Elfstedenstad Bolsward in een bootje
Ik wist het al wel dat Elfstedenstad Bolsward mooi was, maar ik heb nu zoveel meer gezien van de stad doordat we met een elektrisch sloepje van Sloepverhuur Bolsward door de grachtjes heen gingen. Dat kon destijds niet met onze grotere boot. Bovendien kregen we nu schipper Richard mee die veel wist te vertellen en we ons niet op het varen hoefden te concentreren. Al kun je de boot ook zonder schipper huren. De lunch werd aan boord bezorgd door Jacob’s Kitchen Bolsward, waardoor we onderweg konden picknicken. Ook stopten we bij Van Buren, een vachtenhandel waar je mooie souvenirs voor je Elfstedentrip kunt kopen.
De historische kerken van Bolsward tijdens het bezoeken van de Elfsteden
Friesland staat bekend om z’n oude kerken: soms zelfs op een terp. In Bolsward staan twee kerken die ik zeker de moeite waard vind om te bezoeken.
De Broerekerk werd al in de dertiende eeuw gebouwd. In 1980 brandde de toren en het dak af. In 1986 werd deze kerk als ruïne opengesteld en 20 jaar later kreeg de kerk een glazen dak waardoor de kerk zowel een monument en ruïne blijft, als gebruikt kan worden als bijvoorbeeld expositieruimte of trouwzaal. Als er geen evenementen zijn, mag je de kerk in. Die dus ook populair is voor fotoshoots, vanwege de instagrammable uitstraling. Hiervoor ligt trouwens ook één van de 11 fonteinen: Een vleermuis. Maar ik weet niet of die nog erg populair is op dit moment.
Bolsward heeft ook een Martinikerk. Deze stamt al uit de 15e eeuw. Het is een Gotische kerk van indrukwekkende afmetingen. Het stadhuis stamt slechts uit de 17e eeuw. En je raadt het al, ook deze is mooi om te bezoeken. Er is een cultureel centrum waar je in kunt.
4. De oude universiteitsstad Franeker op de Elfstedenroute
Wist je dat Franeker één van de oudste universiteitssteden van Nederland is? In 1585 werd hier een universiteit gestart. De studenten waren erg losbandig en goede professoren werden weggekocht en de universiteit raakte in een neerwaartse spiraal, zodat Napoleon in 1811 een einde maakte aan deze universiteit. Maar dit verklaard wel één van de belangrijkste bezienswaardigheden van de Friese Elfsteden: Het Eise Eisinga Planetarium. En natuurlijk de vele historische bezienswaardigheden van deze stad. Waaronder de oude stadswallen die nog voor een deel staan en waarover je een mooi rondje om de stad kunt lopen: Het Bolwerk. En een stadhuis uit de 16e eeuw.
Meer leren over het moderne Friesland? Dan kun je naar het Keatsmuseum en met een beetje geluk zie je nog een keatswedstrijd bij het veld dat hier schuin tegenover ligt. En haal lekkere oranjekoeken bij Bakkerij Siesling.
Bezoek het Eise Eisenga Planeterium in Elfsteden-stad Franeker
Eise Eisenga bouwde zijn planetarium in de 18e eeuw als reactie op een Friese predikant die beweerde dat de wereld zeer binnenkort zou vergaan omdat de planeten Mercurius, Venus, Mars en Jupiter op elkaar zouden botsen. Dat zorgde natuurlijk voor flink wat voor veel onrust onder de bevolking. Met zijn planetarium leverde Eise het ultieme bewijs dat dit niet zou gebeuren. Eise Eisenga was overigens een gewone ‘wolkammer’, die één keer per week naar Franeker liep om wiskunde te studeren,
Eise had 7 jaar nodig om zijn planetarium in de slaapkamer van zijn vrouw en hem te bouwen. Hoezo, ‘Help mijn man is klusser?’. Het planetarium werkt al sinds 1781 en is daarmee het oudste werkende planetarium van de wereld en staat terecht op de Unesco-Werelderfgoed lijst. Eise heeft natuurlijk niet alle jaartallen tot en met nu geschilderd, iedere 23 jaar moeten er nieuwe jaartallen op de jaarplank worden geschilderd. Verder draait het planetarium al jaren zo. Maar dat zie je dus eigenlijk niet, want er gebeurt weinig tijdens de uitleg zelf. Deze geeft immers de actuele stand van de planeten weer en een aarde die in 365 dagen rond de zon draait, dat zie je dus niet in die 10 minuten.
Bijzonder om de bedstee te zien waarin Eise en zijn vrouw rechtop zittend sliepen. En waar het gezegde ‘ondergeschoven kind’ vandaan komt? De allerkleinsten sliepen gewoon in een lade van de bedstee. Waar aan de zijkant dan weer de slinger van het planetarium zit. Bekijk hier de livestand van het Eise Eisenga Planetarium.
Bezoek de Elfsteden met Elfstedentrips
Je kunt de Elfsteden bezoeken op verschillende manieren. De tocht kun je afleggen met de boot (groot of een sloepje waarin je de route nog wat nauwkeuriger kunt volgen), met de fiets, wandelend, maar tegenwoordig ook bijvoorbeeld met de e-chopper. Lijkt het je nu leuk om de Elfstedentocht op verschillende manieren te bezoeken én een Elfstedenkruisje te verdienen aan het einde van je trip? Dan kan Catherina van Elfstedentrips dit voor jou organiseren. Je kunt dan bijvoorbeeld verblijven in een mooie themakamer in haar B&B Elfstedenstate in Easterein en van daaruit alle Elfsteden bezoeken. Of je kunt juist op verschillende plekken overnachten. Blijf je in Easterein overnachten, dan is restaurant Bergsma een aanrader. Goed eten en sfeervol ingericht.
Dit vind je vast ook interessant
Bezoek ook de Friese Elfstedenstad Dokkum
Vaar de Elfstedentocht zonder ervaring en vaarbewijs
Ga een weekendje naar Waddeneiland Vlieland
Bezoek Waddeneiland Schiermonnikoog
