Dark tourism: meest verschrikkelijke bezienswaardigheden van de wereld

Dark tourism wordt een nieuwe trend genoemd. Bij dark tourism bezoek je de meest verschrikkelijke bezienswaardigheden van de wereld. Je gaat dan dus niet naar een bestemming omdat deze zo mooi is, maar vanwege de donkere en verschrikkelijke geschiedenis die samenhangt met een plek. Deze trend staat ook ter discussie, want hoe ethisch is het dat je als toerist deze plekken bezoekt? Vooral als je ook nog een vrolijke selfie op deze morbide plek maakt. In mijn blog ga ik in waarom het bezoeken van deze vreemde attracties je een repectvoller mens maken, wat je vooral niet moet doen en deel ik de meest verschrikkelijke bezienswaardigheden met je die ik heb bezocht.

Waarom het bezoeken van de verschrikkelijkste bezienswaardigheden van de wereld volgens mij geen slechte trend is

Het hangt natuurlijk af van je intenties, maar ik denk dat de meeste toeristen niet aan dark tourism doen voor de mooie selfies. De meesten doen dit om zicht bewust te zijn van de volledige geschiedenis van een land, die meestal helaas nogal wat rafelige randjes kent. En dat is één van de redenen om deze verschrikkelijke bezienswaardigheden van de wereld te bezoeken.

We must never forget

Wordt veel gezegd over de Holocaust

In Europa hebben veel van deze lugubere bezienswaardigheden hun oorsprong in de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Iets wat we nooit mogen vergeten, al is het maar omdat dit nooit meer mag gebeuren. En nu kun je praten en lezen over de gruwelijkheden uit deze oorlog. Of je kunt Auschwitz bezoeken en dat nooit meer van je netvlies krijgen. Bijvoorbeeld door de rollen stof gemaakt van mensenhaar te zien. Dan weet je één ding zeker: we mogen dit nooit vergeten.

Het bezoeken van de meest verschrikkelijke bezienswaardigheden ter wereld maakt je een dankbaar mens

En al klinkt het niet als een reisgelukje, ik denk dat het bezoeken van deze plekken je een completer mens maakt. Vooral omdat we het hier in Nederland over het algemeen best goed hebben. Dit soort lugubere bezienswaardigheden bezoeken doet je inzien dat je best dankbaar mag zijn voor je huidige leven. En dat we ook eigenlijk ons leven mogen verdedigen tegen al die mensen die onze huidige vrijheden willen inperken. Mocht je op vakantie nou alleen maar dit soort gruwelijke plekken willen bezoeken, no judgement, is het misschien wel tijd om er eens met iemand over te praten.

Soms bezoek ik de meest verschrikkelijke bezienswaardigheden omdat bepaalde nieuwsgebeurtenissen grote indruk op mij hebben gemaakt. Eén van de eerste dingen die ik mij herinner is de kernramp bij Tsjernobyl. Ook vind ik dit wetenschappelijk interessant, dus zou ik dit gebied ooit graag willen bezoeken zodra het weer kan.

Soms kom ik ook per ongeluk op gruwelijke plekken terecht. Zo gingen we in 2006 vanaf de Kroatische kust een dagtrip maken naar de mooie meren van Plitvice. Niet wetende dat we onderweg nog kapotgeschoten huizen en huizen met kogelgaten zouden tegenkomen vanuit de Balkanoorlog. Dan komt zo’n oorlog in ene erg dichtbij.

Wat je volgens mij vooral niet moet doen als dark tourist op een van de verschrikkelijke plekken van de wereld

Volgens mij moet je als dark tourist altijd respectvol zijn op de plek waar je bent. Vaak hebben veel mensen op deze plek het leven gelaten, of worden zij op deze plek herinnert. Hoe zou jij het vinden als je opa of oma hier zou zijn omgekomen. Ga dus geen lachende selfies maken, of als model poseren en ga de foto’s al helemaal niet met grappige teksten op je social media zetten. Ga ook niet ter plekke luidruchtig zijn of de grapjurk uithangen. Gedraag je rustig en luister naar de verhalen die slachtoffers en gidsen je vertellen.

De ene verschrikkelijke bezienswaardigheid van de wereld is minder dark dan de ander

Oké, er gezegd zijn er plekken op de wereld die ik vooral heb bezocht om even lekker te griezelen die wel bekend staan als dark tourismplek. Is dat slecht? Zo hebben de catacomben van Parijs geen gruwelijke geschiedenis, maar ontstonden die toen de begraafplaatsen overvol raakten. Een macabere plek, maar daar houdt het ook mee op. Al kun je jezelf afvragen hoe respectvol het is dat we nu met duizenden bezoekers per dag tussen honderden jaren oude de skeletten lopen, ook al zijn ze niet vermoord voor dit doel. Deze bestemming wordt wel als dark tourism gezien.

Capela dos Ossos in het Portugese Evora is ook een macabere plek waar de botten en schedels van zo’n 5000 monniken zijn verwerkt, al vond men hier het een grote eer om er een plek te krijgen. Zowel de catacomben als de kapel drukken je ook weer even met je neus op de feiten: het leven is vergankelijk. In Evora luidt de inscriptie niet voor niets dat deze botten op de jouwe wachten.

Met de meest verschrikkelijke bezienswaardigheden van de wereld bedoel ik dus de meest gruwelijke. Niet de toeristenfuiken die prachtig zijn, maar helaas te druk geworden.

De meest verschrikkelijke bezienswaardigheden van de wereld waar ik dark tourist ben geweest

Ik heb al op verschillende plekken ter wereld de Dark tourist uitgehangen. Soms bedoeld en soms onbedoeld. Op sommige plekken om een beter gevoel te krijgen bij historische gruweldaden uit het verleden. Maar soms ook om gewoon te griezelen bij het macabere. Ja, ook daar heb ik mij soms schuldig aan gemaakt.

1. De landingsstranden van D-day zijn een verschrikkelijke bezienswaardigheid

Eén van de eerste plekken die ik bezocht, als dark tourist avant la lettre, waren als tiener de landingsstranden van D-Day in het Franse Normandië. Eigenlijk ook als onderdeel van mijn opvoeding. Wanneer je deze plek bezoekt kun je niet anders dan respect krijgen voor die buitenlandse soldaten die de vrijheid van Europa hebben bevochten. Vooral pont du hoc maakte indruk op mij met de meer dan manshoge kraters. Maar bovenop de krijtrotsen naar beneden kijkend kun je niet anders dan bedenken hoe soldaten hier kanonnenvoer waren.

Eigenlijk vind ik dat iedereen de landingsstranden van D-Day in ieder geval1 keer zou moeten bezoeken in zijn/haar leven. En ik hoop zeker Tom nog een keertje mee te nemen hier mee naartoe.

2. De meest verschrikkelijke bezienswaardigheid ter wereld die ik ooit heb bezocht: Auschwitz

Terugdenkend aan Auschwitz lopen de rillingen nog steeds over mijn rug. Natuurlijk bezochten we deze plek op een donkere en koude decemberdag, wat ook al niet helpt, omdat je zo extra veel gevoel krijgt bij alle ontberingen die de gevangenen moesten ondergaan. Wat ook niet hielp was dat er bij aankomst alleen nog plek was in de Duitstalige tourgroep, waardoor we de hele rondleiding rondliepen met een Duits vlaggetje op onze jassen.

We begonnen bij Auschwitz I, waar het startte als gevangenenwerkkamp. Hier werden we door de poort met Arbeit macht Frei naar de verschillende stenen barakken geleid. Waaronder de plek waar alle spullen verzameld werden: kamers vol koffers, schoenen en kleding, want alles werd hergebruikt. Het toppunt van efficiency van de nazi’s waren voor mij de rollen stof gemaakt van mensenhaar. Daarna gingen we verder naar Auschwitz II – Birkenau. Het eigenlijke vernietigingskamp. Na een korte introductie in één van de weinige houten barakken mag je hier in je eentje langs het spoor dwalen om je fantasie de vrije loop te laten gaan. En ja, daar wordt je extreem treurig van.

Dit was voor ons een stop bij Auschwitz onderweg naar Krakau. Maar die avond in Krakau waren we er nog stil van. We aten bij een heel goed restaurant, maar daar konden wij niet meer van genieten.

3. Berlijn Hohenschönhausen – voormalige Stasi gevangenis

Een andere plek die hoog bovenaan mijn lijstje staat van meest lugubere plekken waar ik ooit ben geweest is Hohenschönhausen in Berlijn. In deze voormalige Stasi-gevangenis krijg je rondleidingen van voormalig gevangenen, en ook dat ging mij niet in de koude kleren zitten. De Stasi was namelijk geoefend in verschillende martelpraktijken. Zo was er een uitgebreid systeem waardoor je nooit medegevangenen tegenkwam en je helemaal werd geïsoleerd in de hoop dat je dan brak en je gevangenisbewaarders in vertrouwen ging nemen. Donkere opsluiting, waarbij je cel vol met water liep was ook een optie.

Ten midden van alle kerstmarkten die we Berlijn bezochten was dit wel een bezienswaardigheid die je de andere kant van Berlijn laat zien en die je nederig maakt. Vooral als je gids verteld dat hij ook opgesloten is geweest en dat ze nog steeds bedreigd worden door voormalige wachten van de gevangenis!

Nu is Berlijn sowieso een hotspot voor dark tourism. Je vind hier een aantal van de meest verschrikkelijke bezienswaardigheden ter wereld. Zo bezochten we ook het indrukwekkende en enorme holocaust-monument en probeerden we een stuk langs de voormalige Berlijnse muur te fietsen. Ook bezochten we het Topographie des Terrors op het terrein van voormalige SS- hoofdkwartieren, dat onder andere over de misdaden tegen de menselijkheid van de nazi’s gaat.

In het Estse Tallinn bezochten we een oude KGB-gevangenis, wat ook een gruwelijke bezienswaardigheid is. Die je laat zien dat deze gruwelijkheden zo dichtbij en nog maar zo kort geleden waren.

Boek een hotel in Berlijn via de eerlijke boekingssite Moonback

4. Kamp Westerbork is ook een verschrikkelijke bezienswaardigheid

Na Auschwitz vonden we dat we onszelf niet alleen de meest verschrikkelijke bezienswaardigheid van de wereld moesten confronteren, maar dat we die van Nederland ook moesten bezoeken: Kamp Westerbork. Hier begonnen veel Nederlandse Joden, en andere slachtoffers met hun reis naar één van de vernietigingskampen in het buitenland. Je krijgt hier een verschrikkelijk beeld van de hoeveelheid mensen die dit is overkomen. De afgebogen treinrails en het huis van de kampcommandant verstild onder de kas complementeren deze nare ervaring. Zowel heen- als terug is het een flink stuk lopen naar de parkeerplaats en kun je alles even van je af lopen.

Sowieso hebben eigenlijk alle dark tourism-spots in Nederland te maken met de Tweede Wereldoorlog en de verschrikkingen van de nazi’s. Wat denk je van het Anne Frank-Huis en kamp Amersfoort? En ik wil zeker eens mijn respect betuigen op de Waalsdorpervlakte.

5. De Actun Tunichil Muknal grot in Belize

Eén van de meest bizarre bezienswaardigheden ter wereld waar ik ooit ben geweest, is de Actun Tunichil Muknal grot in Belize. De manier waarop je bij deze grot komt is al erg avontuurlijk: al wadend door een rivier in een grot. De Maya’s hebben in dit grottenstelsel ruim 1000 jaar geofferd, ook mensen. Je ziet hier dus ook skeletten liggen van mensen. In totaal zijn er 14 skeletten gevonden, tot nu toe. Maar hoe vrijwillig die mensen zich hebben laten offeren, dat is de vraag. Wellicht onder invloed van drugs, of was het hun geloof waardoor ze zich aanboden? Maar mensenoffers zien, vrijwillig of niet, is vrij macaber. Dus zit de ATM-grot voor mij toch in mijn top 5 van meest verschrikkelijke bezienswaardigheden van de wereld.

Nu ben ik benieuwd: welke verschrikkelijke bezienswaardigheden van de wereld heb jij bezocht en welke staat nog op je netvlies gebrand?