Reis door Balkan: Route van een maand met de camper

Reizen naar het zuidwesten van de Balkan staat nog niet bij veel zelfstandige camperaars op het netvlies. En het is zo mooi! Daarom geef ik je inspiratie met onze reis door de Balkan van een maand. Met de campervan door Servië, Noord-Macedonië, Albanië, Montenegro en Bosnië. De randen van Europa beter leren kennen, waar het soms haast niet meer als Europa voelt. Met gezellige steden, hoge bergen, azuurblauwe zee, meren en rivieren waar je kunt varen, archeologische opgravingen, vriendelijke mensen en eindeloze bossen, een heel afwisselende roadtrip.

Maar omdat ik ook snap dat je het spannend kunt vinden: daarom in dit blog antwoord op al je vragen en als voorbeeld onze route van een maand.

Wat waren jullie highlights van een maand reizen door het Zuidwesten van de Balkan?

Ik denk dat je nergens anders in Europa een grotere culturele verrassing tegen kunt komen dan in de zuidwestelijke Balkanlanden. Landen waar de oude orthodoxe kerk naast de oude moskee staat, waar schaapsherders met kudde langs de camper lopen, de sporen van de Balkanoorlog je kippevel geven en de natuur overweldigend mooi is.

De highlights van Servië

In Servië was ik zeker onder de indruk van de Iron Gate Gorge langs de Donau. Daar zagen we ook de opgravingen van de oudste stad van Europa. De huppelende hertjes en de vele bossen langs de weg stalen mijn hart. En Belgrado was een verrassend leuke stad.

Hoogtepunten van Noord-Macedonië

In Noord-Macedonië deed hoofdstad Skopje daar nog een stapje bovenop waarbij de fake historie in staat was de stad toch extra grandeur te geven, een verrassend openhartig gesprek met een jonge monnik bij een prachtig klooster en het millenia-oude Ohrid deden de rest.

De bezienswaardigheden van Albanië

En dan Albanië: het contrast tussen wat het land zou willen zijn en daadwerkelijk is, kon niet groter zijn. Hotels worden gebouwd in de vorm van enorme kastelen en paleizen. Maar zodra we het land binnenreden, lieten de ‘handmatige’ wassstraten wel zien dat dit land heel arm is. En die arme bevolking tegelijkertijd zo hartelijk. Steden als Berat en Gjirokaster zijn uiterst charmant. En anders overweldigd prachtige natuur van zowel de bergen als zee als alles daar tussenin dat wel.

De must-sees van Montenegro

Maar leuke stadjes aan zee, ho maar in Albanië. Die vonden we dan wel weer in Montenegro, dat nog de sfeer van Kroatië 15 jaar geleden heeft. Hier kwamen we ook in de vaar-modus. Met een boottocht over Lake Skhadar, vervolgens door het fjord/baai van Kotor en zelfs raftend over de Tara-rivier in één van de diepste kloven ter wereld. De bevolking is verbazingwekkend Westers, maar tegelijkertijd nog steeds vriendelijk.

De toeristische trekpleisters van Bosnië

En toen moesten de Bosniërs nog komen. Want hoewel het land nog steeds de meeste sporen draagt van de verscheurende Balkan-oorlog, zou de bevolking nog liever falliet gaan dan jou je niet welkom laten voelen. Op een camping van €15,- kregen we een fles wijn, koffie, welkomstdrankjes en baklava. Allemaal van het huis. Ik heb sterk het vermoeden dat het Bosnisch-Zwitserse stel dat wij in Albanië hadden ontmoet, speciaal voor ons een dag eerder thuis kwamen zodat zij ons hun Sarajevo konden laten zien. En al was dat niet zo, dan was de ontvangst meer dan hartelijk, waarbij wij op hun favoriete lekkernijen op hun favoriete plekjes werden getrakteerd. En we ook tijdens ons hele verblijf in Bosnië vooral voor alles mochten appen.

Meer weten over al deze must-sees en meer?

De komende maanden ga ik per land – Servië, Noord-Macedonië, Albanië, Montenegro en Bosnië – gedetaileerde blogs schrijven over alle mooie bezienswaardigheden die we tijdens onze reis door de Balkan hebben gezien. Daarvan op de hoogte blijven? Volg mij op Facebook of Instagram of meld je aan voor mijn nieuwsbrief: hoe je dit doet vindt je aan de rechterkant van dit blog.

Is reizen in de Balkan goedkoop?

Reizen door de zuidwestelijke Balkan (in ieder geval door Servië, Noord-Macedonië, Albanië, Montenegro en Bosnië) is best goedkoop. Ik kom nog terug op de campings, die meestal tussen de 12 en 25 euro per nacht kosten. Ook hotelkamers gaan vanaf 30 euro per nacht! Vanaf 40 euro kun je al best heel gezellig en fatsoenlijk uiteten met z’n tweetjes (goedkoper kan bij de wat minder gezellige restaurantjes of met snacks). Soms lukt het nog wat goedkoper, en soms is luxe dineren ook wat duurder.

Ook excursies zijn niet duur. Waardoor we dan weer sneller voor de privé-optie gingen en het weer wat duurder werd. Want waarom niet een keer de luxe een speedboot met schipper huren in Montenegro, als dat voor 70 euro ruim een uur kan? En dan was Montenegro nog het duurste land van onze rondreis. Want daar gebruiken ze officieus de euro (lees daarover verderop in dit reisblog meer).

Boodschappen in de Balkan

Gelijk door dan maar naar de boodschappen in de Balkan. Misschien lag het aan onze route, maar wij kwamen weinig grote supermarkten tegen op onze roadtrip door de Balkan. De meeste supermarkten waren van het niveau buurtsuper met een heel beperkt assortiment. Zo kwamen de worstjes na 2 weken mijn oren wel uit.

Daarnaast was er vaak weinig keuze in verse groenten en fruit. Toen ik na 2 weken een keer een bloemkool tegenkwam, nam ik die meteen mee. Al zei Tom geen zin te hebben in bloemkool. Ik wel na al die weken met courgette en paprika. Langs de kant van de weg heb je vaak meer keuze in groente en fruit. Maar heb jij trek in iets dat uren langs een drukke weg in de uitlaatgassen heeft gelegen? Vooral in Noord-Macedonië en Albanië vond ik het maar lastig met boodschappen. Uiteten gaan zorgde voor meer variatie in ons dieet en was lekker en betaalbaar.

Is reizen naar de Balkan veilig?

Landen als Servië, Bosnië en Albanië staan misschien niet hoog op jouw lijstje van veilige landen. Toch hebben wij er ons geen moment onveilig gevoeld. De bevolking was over het algemeen erg vriendelijk. Ja, we hadden weer een extra stuurslot mee voor onze camper zonder alarm. Maar eigenlijk hebben we die alleen op een enkele parkeerplaats gebruikt in de grote steden waar wij stonden.

Een moment wat wij zelf niet als prettig ervaarden, waren de grote hoeveelheid bedelaars langs de kant van de weg in Skopje. Die wilden je autoramen lappen voor geld. Als je dat weigerde, probeerden ze dat toch. Toen hebben we wel de centrale deurvergrendeling van de camper omlaag gedaan. Ook op andere plekken kwamen we relatief veel bedelaars en bedelende kinderen zelfs tegen. Ja, dan houd je je tas vanzelf extra goed vast.

Verder geldt dat je in het verkeer soms goed moet opletten. Zeker als je jezelf op de daar ongebruikelijke fiets in het verkeer begeeft. Pas je aan, draag een helm en stap af waar het erg druk wordt.

Tot slot zijn we ook twee keer een slang op het wandel- of fietspad tegengekomen. Of ze gevaarlijk zijn, weten we niet. Van eentje vermoeden we dat deze giftig was en van de andere niet. Maar toch maar even niet te dichtbij komen.

Hoe zijn de wegen in de Balkan?

Hierboven gaf ik al aan dat de verkeersveiligheid in de Balkan soms te wensen overlaat. De rijstijl van de andere chauffeurs doet soms je hart in je keel belanden. De wegen kunnen er echter ook wat van. En die van Albanië spannen de kroon. We grapten regelmatig als een boer met kiespijn tegen elkaar: ‘Gat in de weg, onderstel er onder weg.’ Zelfs de nieuwe wegen naar en in het Albanese Theth hadden soms als angstaanjagende gebreken zoals steenlawines.

Ga je met je campervan naar de Balkan: nieuwe bandjes, remmen laten controleren. Sterker nog: doe gelijk je (grote) beurt maar van tevoren, want je wilt niet dat je iets overkomt op deze wegen. Pech onderweg? Dan pech, want het kan zijn dat je heel lang moet wachten op pechhulp?

Heb je de Albanese wegen overleeft, dan kan de rest alleen nog maar meevallen. Al blijft het zeuren en de ‘wegmisbruikers’ in Bosnië halen op de kleinste stukjes nog in. Ook goed om te weten met onderstaande route kom je weinig snelwegen tegen, voor zover die er al zijn in Servië, Noord-Macedonië, Albanië, Montenegro en Bosnië.

Tolwegen en vignetten van, naar en in de Balkan

In de zuidwestelijke Balkan landen kennen ze niet of nauwelijks tolwegen. En die er zijn, betaal je bij een poortje. Lekker makkelijk. Toch kan je reis van en naar de Balkan nog redelijk kostbaar zijn: voor Tjechië, Slowakije, Hongarije, Slovenië en Oostenrijk heb je wel tolvignetten nodig. En de prijzen hiervan variëren tussen ongeveer 10 en 30 euro. Eén voordeel: behalve die van Oostenrijk, kun je de rest digitaal kopen. Vignet bestellen van Oostenrijk

Let op bij Slovenië. Wij dachten snel het 2b-vignet voor onze camper nodig te hebben, aangezien de keuzehulp dat aangaf voor onze T4. Dat kwam ons te staan op maar liefst 30 euro voor 10 dagen, terwijl we nog geen 40 minuten in Slovenië waren! Daarmee werd het voor ons qua tol het duurste land van de hele reis, al kwamen in Oostenrijk er nog aparte heffingen voor de tunnels bij. Maar wat blijkt nu: campers tot 3500 kilo vallen ongeacht de hoogte toch onder het 2a-tarief! Om dat zeker te weten, kun je ook even het artikel van de ANBW over tol in Slovenië te lezen. Op die website vind je de actuele toltarieven van alle landen.

ook al heb je de tijd, dan nog wil het qua brandstof ongunstiger blijken om van de tolwegen af te blijven door om te rijden. Dat zou je per bestemming moeten uitrekenen.

Douanes en grensdocumenten

Tijdens de rondreis zoals wij die hebben gemaakt, kom je nogal wat grensovergangen tegen. Sommige keren moet je lang wachten, andere keren ben je er zo doorheen. Het goede nieuws: je kunt al deze landen met je identiteitskaart bezoeken. Mis je wel de stempeltjes die je her en der krijgt. Bij de meeste grensovergangen wordt je kentekentbewijs gevraagd. Bij de overgang naar Noord-Macedonië werd om onze groene kaart gevraagd. Vergeet dus niet deze vooraf aan je reis bij je verzekering op te vragen (en check bij je autoverzekering of deze geldig is in alle landen onderweg. Bij Univé was dat gelukkig het geval). Wil je Kosovo in je rondreis opnemen, bezoek dit land dan pas na je bezoek aan Servië en houd er rekening dat je aan de grens dan wel een aparte autoverzekering af moet sluiten. Af en toe wil een ijverige doanier in je camperbus kijken.

Hoe zit het met vreemde valuta in de Balkan?

In de zuidwestelijke Balkan kun je weer muntjes sparen: Servië, Noord-Macedonië, Albanië en Bosnië hebben hun eigen valuta. Alleen in Servië was dat onhandig, omdat we daar wilden parkeren en dat ging via sms. Nouja, we hadden geen geld en konden dat ellendige systeem ook maar niet uitgedokterd krijgen. Ook later en in andere landen niet.

Nee, het klopt dat Montenegro officieel geen euro-land is. Maar het weerhoudt ze er niet van de euro toch te gebruiken, die dan ook gewoon de pinautomaat uitkomt rollen, zelfs in onhandige briefjes van honderd. Helaas betaal je in de meeste landen bij de meeste banken gewoon een fee bij de pinautomaat. Op veel plekken kun je ook in de winkels en restaurants pinnen, maar soms ook weer niet (vaak weer niet bij campings) dus blijft cash wel handig. Ik vermoed wel dat het ook in deze landen de komende jaren steeds makkelijk wordt om met pin te betalen, aangezien ze al grote stappen zetten.

Het goede nieuws: de euro is niet alleen in Montenegro, maar ook in de landen populair. Bijvoorbeeld weer bij die campings of als je een excursie doet. Wat extra euro’s meenemen in je camperkluis kan dus heel handig zijn en in een enkel geval zelfs een gunstigere wisselkoers geven. Het voordeel van een reis met eigen vervoer? Als we in een land geld over hadden, gingen we vlak voor de grensovergang naar het tankstation om daar ons geld naar diesel te converteren. En zochten meestal uit of de diesel in het volgende land duurder of goedkoper was om deze wel of niet te laten afvullen. Vaak waren er nog ouderwetse pompbediendes die we het geld in de handen drukten.

Hoe zit het met de bereikbaarheid en internet op je telefoon in de Balkan?

Helaas, de zuidwestelijke Balkanlanden zijn geen lid van de EU, dus je mobiele abonnement is hier in principe niet geldig. Uitzonderingen daargelaten. Zoals mijn Vodafone-abonnement die het in Albanië gewoon wel deed. Maar de KPN van Tom weer niet. In ieder land was het mogelijk voor een relatief klein bedrag een aantal Gig te kopen zodat we konden internetten en Whatsapp-bellen. Tip: download van te voren je online kaarten zodat je die kunt blijven gebruiken totdat je een verkooppunt vindt. Of neem nog ouderwetse papieren kaarten mee.

Fun-fact: de kaart van M-tel die we in Montenegro kochten, was het allerduurst. 15 euro voor een voorraad gig’s die je in een half jaar waarschijnlijk nog niet op krijgt. Deze SIM-kaart heeft hierna tijdens onze 5 dagen in Bosnië ook nog gewerkt. Dus in die zin een goede deal.

En tegenwoordig kun je ook de aanschaf van een e-SIM overwegen, via een app. Dat is wat duurder, maar dan kun je jouw mobiel gewoon blijven gebruiken. Airalo is een aanbieding waarmee Tom goede ervaring heeft, krijg hier 3 dollar korting op je eerste aanschaf van Airalo.

Hoe zijn de campings en camperplaatsen in de Balkan?

Eerlijk is eerlijk, we waren niet echt onder de indruk van de meeste campings en camperplaatsen in de zuidwestelijke Balkan. Gelukkig hebben de meesten echt nog wel hun kleinschalige karakter behouden en een gastvriendelijke eigenaar (zo zijn we onder andere onthaald met limonade, met rakija, met appels en met taart), de faciliteiten lieten vaak wel iets te wensen over of het onderhoud van het terrein. Soms buiten de eigen schuld: want als de douche maximaal lauw wordt omdat je een zonneboiler hebt en het voorjaar ongebruikelijk grijs en grauw is? Alleen aangezien wij de hele dag in dat mistroostige weer hadden rondgelopen en gefietst hadden we dan wel behoefte aan die warme douche.

Maar hoewel het dus niet het grootschalige kamperen is wat je tegenwoordig veelal aan de kust in Kroatië vindt… is het ook niet het ultieme outdoor gevoel zoals we de vorig jaar vaak in de Baltische landen vonden met ruime plekken, pal aan een watertje met ruimte voor een kampvuur en barbecue. Ik had zelf wat meer charme-achtige-campings verwacht. Maar tenzij je een Frans hurktoilet charmant vindt, mwah. Nee hoor, grapje, die heb ik maar op een enkele plek gezien.

Campings en camperplaatsen zijn niet duur in de Balkan, vooral niet in het voor- en naseizoen: wij betaalden ergens tussen de 12 en 26 euro per nacht. Toch verklaarden sommige Balkanezen ons wel voor gek: vanaf 30 euro per nacht kun je al hotelkamers vinden, dus waarom dan toch afzien in de camper? Dat verklaard een hoop waarom het campingleven in de Balkan nog niet echt een vlucht heeft genomen. Zit (nog) niet in de eigen cultuur. Maar mooie campings in de Balkan vind je ook hier. Bij kleinschalige camperplaatsen via Campspace.

Hoe zijn de mensen in de Balkan?

Je zult het overal horen: de mensen op de Balkan zijn erg gastvrij. Ze haasten zich overal om te zeggen dat alle oorlogen en onrust niet aan hen ligt, maar aan de politici. Daarnaast hebben ze vaak lovende woorden over Nederland en Nederlanders. Ze vinden ons geen botte horken, maar juist vriendelijk en behulpzaam.

Nou, maar in Bosnië overtreffen ze ons dan wel. Een camping van 15 euro, waar je een welkomstdrankje met baklava én een fles wijn krijgt en de volgende dag de koffie bij het ontbijt. Dat is niet normaal toch? En een Zwitsers-Bosnisch stel waarvan ik vermoed dat ze een dag eerder terug kwamen van de rondreis door Albanië waar we hen hadden ontmoet, zodat ze ons konden rondleiden door hun Sarajevo. Waarbij we niet voor de hapjes én drankjes mochten betalen. Bijzonder hartelijk!

Taal in de Balkan

Kun je redelijk Engels? Kun je een beetje Duits. Gefeliciteerd, je gaat je wel redden in de Balkan. Tenzij je iets zou moeten lezen, want dat gaat vaak in het Cyrillisch. Al zijn de teksten voor toeristen wel weer vertaald. Wij hebben nergens last gehad van een taalbarrière. Zelfs niet op de camping in Albanië waar we op een gegeven moment een mengelmoes van Engels, Duits, Italiaans (zij) en Spaans (ik) spraken. Met handen en voeten kom je een heel eind.

Wat wel wordt gewaardeerd: hallo en dankjewel in de lokale taal spreken. Zo kreeg ik in Albanië een gratis ansichtkaart omdat de eigenaar van het restaurant in Gjirokaster zo blij werd van mijn goede uitspraak van het woord falemenderit (dankjewel). En in Kotor vond de eigenaresse van een souvernirshop ook al dat ik kvala (in grote delen van de Balkan het woord voor dankjewel) zo goed uitsprak.

Wat merk je van religie in de Balkan?

Mensen in de Balkan zijn over het algemeen religieuzer dan bij ons. Drie stromingen lopen door dit gebied heen: de Islam, het orthodoxe Christendom en het katholicisme. In Noord-Macedonië spraken we twee jonge orthodoxe priesters die aangaven dat het nog een gebruikelijke carrierekeuze is. In Bosnië kwamen we veel vrouwen tegen met hoofddoek en Nikab (die laatsten waren vaak toeristen uit de golfstaten). Daarentegen: in Montenegro en Albanië merkten we minder van het geloof, al stonden in dat laatste land veel moskeeën gefinancierd uit het buitenland toen de dictatuur daar viel en religie weer werd toegestaan.

Er zijn natuurlijk duizenden kerken, kloosters en moskeeën om te bezoeken. En alhoewel je op straat normaal gekleed kunt gaan, raad ik je als vrouw aan om standaard een omslagdoek mee te nemen om je hoofd, schouders of knieën te bedekken waar dat nodig is.

Hoe zit het met dieren en wildlife in de Balkan?

Eerlijk is eerlijk, we schrokken erg van het aantal zwerfhonden in de Balkan. Meestal zijn ze lief, want ze weten ook dat ze wel eten krijgen van de buurtbewoners waar ze zwerven. Vooral in Servië en Noord-Macedonië zagen we veel herten. Verder staan de dichte bossen van veel landen bekend om wolven, lynxen en zelfs beren. Maar ik denk dat je daarvoor een aparte excursie moet boeken, we hebben ze niet gezien tijdens de hikes die we hebben gemaakt. Zoals we ook in Estland een berenexcursie hebben geboekt.

Wat we wel veelvuldig zagen, waren reptielen in alle soorten en maten. Tientallen schildpadden, waarvan we eentje zelfs van de weg hebben gered. Hagedissen in allerlei kleuren en zelfs een stuk of 10 slangen. Ik heb nog nooit zoveel slangen in het wild gezien, zelfs niet tijdens onze rondreis van 2 weken door Maleisië en Thailand.

Hoe is het klimaat in de Balkan?

Wij gingen in mei-juni naar de Balkan. De temperatuur was goed, maar het weer soms regenachtig. De meeste dagen mooi, maar het was niet heel stabiel en dus wat wisselvallig. In de zomermaanden zijn de Balkanlanden natuurlijk wel erg warm. En de winter wordt het koud. Maar er zijn ook microklimaten: zo is Durmitor in Montenegro één van de natste plekken van Europa (zelfs in de zomer) en dat hebben we ook geweten toen we daar waren.

Wat zijn de verschillen tussen Servië, Noord-Macedonië, Albanië, Montenegro en Bosnië?

Ik kreeg de vraag of ik iets meer kon vertellen over de verschillen tussen de landen: de staat van de wegen, het eten, de barretjes en restaurantjes, betalen met bankkaarten, het prijsniveau, het gemak van rondreizen en het vinden van een fijne slaapplek en het gevoel van veiligheid. Uitgebreid ingaan op de verschillen tussen Servië, Noord-Macedonië, Albanië en Bosnië op al die punten vind ik lastig. Maar ik ga het kort proberen.

Wij hebben ons in alle landen veilig gevoeld. Kijk je naar de staat van de wegen, dan is die nergens goed. Maar in Albanië waren de wegen het meest erbarmelijk en verzuchtten we regelmatig dat we ons onderstel nog eens zouden verliezen. In Albanië liepen we er ook het meest tegenaan dat we soms erg moesten omrijden om ergens te komen. Al hadden we dat ook in de bergen van Montenegro.

Het wagenpark in Albanië was ook het oudst en minst onderhouden. Albanië is dan denk ik ook het meest arme land van onze rondreis. Prijzen waren er dan ook wel het laagste. Maar het prijsniveau in de Balkan is nergens hoog. In Montenegro wel wat hoger, want dat was het meest ontwikkelde land van onze rondreis. Albanië was ook het minst ontwikkelt: veel afval, veel bouwplaatsen en bouwvallen. Bedelaars kom je ook op veel plaatsen tegen. In Montenegro viel het hoge aantal bedelende kinderen op: maar die schijnen dan net als Oliver Twist door een Roma-bende geronseld te worden. In Skopje (Noord-Macedonië) hadden we het meeste last van bedelaars: die wilden op kruispunten je autoruiten lappen voor geld. Heel opdringerig en we deden de deuren op slot en ramen omhoog.

Nog meer verschillen tijdens een reis door de Balkan

De kust in Albanië is prachtig. Maar de bebouwing lelijk en massaal. Voor schattige kuststadjes a la Kroatië ben je op buurland Montenegro aangewezen. In het binnenland van Albanië vind je dan wel het schattige Berat en Gjirokaster.

Het gemak van met pin betalen is overal wel ongeveer hetzelfde. Het kan al op veel plaatsen, maar zonder cash kun je jezelf in geen enkel land redden.

Ben je aan het rondreizen door deze landen, dan weet ik van anderen dat het toch lastig is om dat met openbaar vervoer te regelen. Maar met camper en auto is het prima te doen. Ondanks dat de staat van de wegen niet altijd goed is en je soms flink moet omrijden. Accommodaties zijn makkelijk te vinden en voor Europese begrippen spotgoedkoop: vaak kun je voor 30/40 euro al kamers vinden. Het vinden van goede campings is echter lastig. Niet ieder stadje heeft een camping en ze zijn ook niet altijd naar Westerse standaarden ingericht.

Onze route van een maand door de Balkan

Oké, we waren niet precies een maand in de Balkan: ik tel de reisdagen heen en terug ook mee. Zowel heen als terug hebben we in ongeveer 2 dagen gereden. En behalve de A1 in Nederland hebben we geen enkele weg dubbel gehad. 6700 kilometer, deze route is niet geschikt als je niet van kilometervreten houdt.

Heenreis naar de Balkan

Dag 1, 291 kilometer: Naar Duitsland voor de eerste tussenstop. Wij vertrokken vrijdag rond 16.00 en kwamen bij Bad Rothenfelde uit

Dag 2, 940 kilometer: Tussenstop in Slowakije bij Autokamp Rudova. We reden door Duitsland, Tjechië en dus Slowakije. Denk aan je tolvignetten voor die laatste twee landen.

5 nachten in Servië

Dag 3, 543 kilometer: We reden door Slowakije en Hongarije (vergeet ook niet je tolvignet voor dat laatste land) en bereikten de Servische grens aan het begin van de middag. Voor een bezoek aan Subotica waarna we zijn doorgereden naar Eko Kamp Fruska Gora

Dag 4, 35 kilometer: Bezoek aan Novi Sad, terug naar Eko Kamp Fruska Gora

Dag 5, 82 kilometer: Naar leuk Belgrado, verblijf in AirBnb

Dag 6, 165 kilometer: Tot halverwege de middag in Belgrado, via Mount Avala naar camping Asin aan de Iron Gate Gorge

Dag 7, 157 kilometer: Rijden langs de Iron Gate Gorge naar camping St. Mokranjac

3 nachten in Noord-Macedonië

Dag 8, 394 kilometer: Via de Romeinse ruïne Felix Romuliana naar Skopje in Noord-Macedonië

Dag 9, 200 kilometer: Ochtend in Skopje, via het Sveti Jovan Bigorski klooster naar camping Rino aan het meer van Ohrid

Dag 10: met de taxi een dagje naar Ohrid

7 nachten in Albanië

Dag 11, 140 kilometer: Naar Berat in Albanië, waar we op de Riverside camping stonden

Dag 12, 293 kilometer in 5,5 uur: Gigantisch omrijden om via de prachtige Osumi kloof naar de omgeving van Gjirokaster te rijden, om op de parkeerplaats van wijngaard en restaurant the Barrels te staan. Als je de Osumi-kloof overslaat, scheelt dat 3 uur rijden. Als je een 4×4 hebt, kun je over een 4×4 weg van de Osumi-kloof naar Gjirokaster rijden.

Dag 13, 72 kilometer: Ochtend in Gjirokaster en via de Blue Eye naar Ksamil, waar we op ‘boerencamping’ Oni stonden

Dag 14, 134 kilometer: Ochtend bij de ruïnes van Butrint, daarna doorrijden naar Vlore, waar we op Rezidenca Gekodhima Camping stonden

Dag 15: rustdag

Dag 16, 145 kilometer: Via St. Mary’s klooster en de ruïnes van Appollonnia reden we naar camping Pa Emer in de buurt van Dürres

Dag 17, 207 kilometer: Naar Theth via het Skanderbeg mausoleum om de eerste wandeling in Theth te maken

7 nachten in Montenegro

Dag 18, 100 kilometer: De dag begonnen met een wandeling in Theth en naar de Montegrijnse kant van het meer van Shkadar waar we overnachtten bij Autokamp Kingfisher of Vranjina

Dag 19, 75 kilometer: Starten met een boottocht over het meer van Shkadar, via Budva naar Autokamp Bova in Tivat aan de baai van Kotor

Dag 20: Rustdag

Dag 21, 36 kilometer: Via het mooie stadje Kotor naar camping apartimani Kunjic aan Jaz beach vlakbij Budva

Dag 22, 223 kilometer: Via het Ostrog-klooster naar Budecevica naar Rafting Kamp Kljajevica Luka met uitzicht op de Tara-Brug

Dag 23, 102 kilometer: ziplinen langs de Tara-brug, naar Zabljak voor hikes en uiteindelijk afsluiten bij Camp Grab

Dag 24: raften en uitrusten

4 nachten in Bosnië

Dag 25, 176 kilometer: Naar Mostar in Bosnië, via de Valley of Heroes. In de buurt van Mostar sliepen we bij Autokamp Blagaj

Dag 26, 136 kilometer: Naar Sarajevo waar we in een hotel sliepen

Dag 27, 174 kilometer: Naar Jajce via de Tunnel of Hope en Travnik

Dag 28: Rustdag

Terugreis vanaf de Balkan

Dag 29, 621 kilometer: Terugreis, met een overnachting in Oostenrijk op camping Almtal. Nu kwamen we door Kroatië en Slovenië. Vergeet niet je tolvignetten voor Slovenië en Oostenrijk.

Dag 30, 1000 kilometer: Thuis, boehoe

Meer gedetailleerde blogs over deze bestemmingen in de Balkan?

Naast dit verzamelblog, heb ik ook over een aantal van deze bestemmingen al meer gedetailleerde blogs over onze route en bezienswaardigheden. Lees deze hier:

• Servië en haar hoofdstad Belgrado
• Noord-Macedonië
• Albanië
• Montenegro
• Bosnië en haar hoofdstad Sarajevo

Liever georganiseerd reizen door de Balkan?

Wij regelden onze reis zelf. Maar reis je liever met de ondersteuning van een reisorganisatie door de Balkan, dan kan dat natuurlijk ook!

• Zoals met deze ACSI groepskampeerreis, waarbij de focus op Albanië ligt, maar je ook door Kroatië, Servië en Montengro reist.
• Of deze groepskampeerreis onder begeleiding van ACSI, waarbij je door Kroatië, Bosnië, Montenegro en Albanië komt.
• Djoser biedt groepsrondreizen aan waarbij je verschillende van de Balkanlanden aandoet die wij ook hebben bezocht. Helemaal geschikt als je maar 2 of 3 weken hebt.
• Ook Sawadee heeft een 15-daagse groepsrondreis door de Balkan
• TUI biedt een 15-daagse self-drive Balkan Compleet aan waarbij je Montenegro, Kosovo, Noord-Macedonië en Albanië bezoekt.

Meer over reizen door de Balkan

Juist ja, je had het al door? Bovenstaande reis gaat eens niet door de al bekendere landen van de Balkan, zoals we eerder al twee weken in Slovenië kamperen gingen en al vier keer eerder naar Kroatië. Verder ga ik alle landen met hun belangrijkste bezienswaardigheden en andere hoogtepunten zeker nog uitwerken. Net als de campings en camperplaatsen waar wij hebben gestaan. Ik kan het alleen niet allemaal tegelijkertijd. Wil je daarvan op de hoogte blijven? Meld je dan zeker even aan voor mijn nieuwsbrief (zie rechts) en/of volg mij op Facebook en/of Instagram. Of spiek alvast op mijn Polarsteps.

Onze gedetailleerdere route van 6 dagen door Servië

Mijn boekentips

Tijdens onze rondreis door de Balkan beleefde ik veel plezier aan deze reisverslagen en romans die zich ook afspelen in bijvoorbeeld Bosnië en Albanië.

Zin in een avontuurlijke rondreis die net iets minder exotisch is?

Dan kan ik een camperrondreis door de drie Baltische landen zeker aanraden

Of een route voor camperreis over het Italiaanse eiland Sardinië

De allermooiste camperroute van Portugal langs de Douro

In een week met de camper van Porto naar de Algarve

Of een camperreis langs een de hoogtepunten van Frankrijk